Nước mắm nhĩ là loại nước mắm có độ đạm rất cao, vị ngọt nhẹ, màu vàng rơm đến vàng nhạt, trong và có mùi thơm đặc trưng. Các nhà sản xuất ít khi bán mắm nhỉ trên thị trường, mà thường được pha với loại mắm thấp đạm khác, cho ra các sản phẩm nước mắm thương phẩm.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nước mắm nhĩ là gì và cách phân biệt với nước mắm thường như thế nào.
Nước mắm nhĩ là gì?
Nước mắm nhĩ hay nhỉ còn gọi là nước mắm kéo lù hoặc mắm cốt, là loại nước mắm được hứng từ các giọt nước mắm đầu tiên được “nhỉ” ra. Hay nói cách khác là rò rỉ ra từng giọt, từng giọt từ lỗ van đang đóng kín ở đáy của thùng hay lu vại đang muối cá đã đến thời gian chín có thể lấy nước mắm thành phẩm.
Nước mắm nhĩ có hàm lượng đạm rất cao, màu vàng rơm, trong và có mùi đặc trưng. Các cơ sở sản xuất công nghiệp ít khi bán mắm nhỉ trên thị trường, mà thường được pha với loại mắm thấp đạm khác, cho ra các sản phẩm nước mắm thương phẩm.
Những giọt nước mắm nhĩ nguyên chất có được là do trọng lượng riêng lớn của độ đạm cao lắng xuống đáy thùng chứa và rò rỉ ra ngoài. Càng lấy nhiều loại nước mắm cốt thì càng làm giảm độ đạm của lượng nước mắm còn lại ở trong thùng chượp.
Phân biệt nước mắm nhĩ và nước mắm thông thường
| Đặc điểm | Nước mắm nhĩ | Nước mắm thông thường |
| Màu sắc | Nâu cánh gián, trong | Vàng nâu, có thể đục |
| Mùi vị | Thơm nồng, vị ngọt hậu | Thơm nhẹ, vị mặn gắt |
| Độ đạm | Cao (40-50 độ đạm) | Thấp (10-30 độ đạm) |
| Giá trị dinh dưỡng | Giàu đạm, vitamin, khoáng chất | Ít đạm, vitamin, khoáng chất hơn |
Cách phân biệt:
Nước mắm nhĩ và nước mắm thông thường có một số điểm khác biệt chính:
Nguyên chất:
Nước mắm nhĩ được lấy từ những giọt nước mắm nguyên chất đầu tiên, trong khi nước mắm thông thường được pha chế từ nhiều loại nước mắm khác nhau.
Màu sắc:
Nước mắm nhĩ có màu vàng rơm đến vàng nhạt, trong và sánh, trong khi nước mắm thông thường có màu nâu sẫm và đục hơn.
Hương vị:
Nước mắm nhĩ có vị ngọt nhẹ, hậu vị đậm đà và hương thơm đặc trưng và không có vị đắng, trong khi nước mắm thông thường có vị mặn hơn và hương vị không được tinh tế bằng.
Nước mắm nhĩ được ủ chượp thời gian dài hơn, giúp cho các axit amin trong cá phân giải hoàn toàn, tạo nên vị ngọt hậu đặc trưng. Loại nước mắm này làm từ nguồn nguyên liệu chính là cá và muối, không sử dụng chất phụ gia hay chất bảo quản nên đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
Lưu ý khi chọn mua nước mắm nhĩ
Để chọn mua được nước mắm nhĩ ngon, chất lượng, bạn nên lưu ý một số điểm sau:
Thương hiệu:
Ưu tiên lựa chọn nước mắm nhĩ của những thương hiệu uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được sản xuất theo quy trình truyền thống và đảm bảo chất lượng.
Tham khảo các đánh giá, phản hồi của người tiêu dùng về các thương hiệu nước mắm nhĩ khác nhau để đưa ra lựa chọn phù hợp.
Thành phần:
Nước mắm nhĩ nguyên chất chỉ có thành phần duy nhất là cá và muối biển. Tránh mua những sản phẩm có chứa thêm các chất phụ gia, chất bảo quản, phẩm màu nhân tạo.
Nên chọn mua mắm nhĩ có hàm lượng đạm cao (từ 30N trở lên) vì đây là chỉ số thể hiện chất lượng và độ dinh dưỡng của sản phẩm.
Bao bì:
Mắm được đóng chai thủy tinh hoặc nhựa cao cấp, có tem nhãn đầy đủ thông tin sản phẩm, bao gồm tên thương hiệu, thành phần, hàm lượng đạm, hạn sử dụng,…
Nên kiểm tra kỹ tem nhãn trước khi mua để đảm bảo sản phẩm chính hãng và còn hạn sử dụng.
Giá thành:
Nước mắm nhĩ nguyên chất, chất lượng cao thường có giá cao hơn so với các loại nước mắm thông thường, do quy trình sản xuất phức tạp và tỉ mỉ hơn.
Tuy nhiên, bạn nên cân nhắc đầu tư vào sản phẩm chất lượng để đảm bảo sức khỏe và tận hưởng hương vị thơm ngon đặc trưng của nước mắm nhĩ.
Quy trình sản xuất nước mắm nhĩ
Để tạo ra được nước mắm nhĩ thượng hạng, cần trải qua quy trình sản xuất nghiêm ngặt và đầy tỉ mỉ, tuân theo phương pháp truyền thống đã được lưu giữ qua nhiều thế hệ.
Nguyên liệu: Cá cơm và muối tinh khiết
Ướp cá:
Cá được ướp với muối theo tỷ lệ nhất định, thường là 3:1 (cá:muối) trong thời gian từ 12 đến 18 tháng.
Chắt lọc:
Sau thời gian ủ, nước mắm được chắt lọc qua nhiều lớp vải để loại bỏ cặn bã, thu được nước mắm cốt nhỉ.
Giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe
Nước mắm nhĩ là nguồn cung cấp dồi dào các axit amin thiết yếu, vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Một số lợi ích sức khỏe nổi bật như:
Chứa hàm lượng protein cao, giúp xây dựng và sửa chữa các mô, duy trì sức khỏe cơ bắp. Cung cấp nhiều vitamin B, canxi, kali, magie,… cần thiết cho hoạt động của cơ thể.
Các hợp chất trong mắm nhĩ có khả năng chống oxy hóa, giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh tật. Ngoài ra, còn giúp kích thích hệ tiêu hóa, hỗ trợ quá trình hấp thu thức ăn và giảm nguy cơ mắc các bệnh tiêu hóa.
Cách sử dụng
Nước mắm nhĩ được sử dụng như một loại gia vị nêm nếm trong chế biến các món kho, xào, canh, súp, giúp tăng thêm hương vị đậm đà và thơm ngon.
Làm nước chấm, pha mắm với chanh, ớt, tỏi tạo thành nước chấm đậm đà, thích hợp cho các món bún, phở, gỏi cuốn,… Hoặc dùng để ướp thịt trước khi nướng, rim, giúp thịt mềm, thơm và đậm đà hương vị.
Cách bảo quản nước mắm nhỉ
Nước mắm nhỉ nên được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao. Nên đậy nắp kín sau mỗi lần sử dụng để giữ được hương vị và chất lượng của nước mắm.
Một số thương hiệu nước mắm nổi tiếng
Trên thị trường hiện nay có nhiều thương hiệu nước mắm nhĩ uy tín, chất lượng cao, được người tiêu dùng tin tưởng lựa chọn. Một số thương hiệu nổi tiếng bao gồm:
Nước mắm nhĩ Phú Quốc
Nước mắm nhĩ Phan Thiết
Nước mắm nhỉ là loại gia vị đặc biệt, mang đậm hương vị truyền thống của ẩm thực Việt Nam. Với hương vị thơm ngon, đậm đà và giá trị dinh dưỡng cao, nước mắm nhỉ là lựa chọn hoàn hảo để nêm nếm các món ăn và góp phần tạo nên những bữa ăn ngon miệng, đầy đủ chất dinh dưỡng cho gia đình bạn.
